Statut Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów

Sosnowiec, 18 marca 2025 r.

L.dz. 472/2025

Statut
Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów
Diecezji Sosnowieckiej

 

Natura i cel Rady Kapłańskiej

Art. 1.
§1. Rada Kapłańska jest zespołem kapłanów będącym jakby senatem biskupa diecezjalnego i reprezentującym prezbiterium diecezji (kan. 495 § 1 KPK).
§2. Rada Kapłańska wspiera biskupa diecezjalnego w zarządzaniu diecezją dla dobra powierzonej biskupowi części Ludu Bożego (kan. 495 § 1 KPK) i jest również znakiem wspólnoty między biskupem a jego prezbiterium.
§3. Rada kapłańska nigdy nie może działać bez biskupa diecezjalnego (kan. 500 § 3 KPK).

Art. 2.
§1. Do Biskupa Sosnowieckiego należy powołanie Rady Kapłańskiej (kan. 495 § 1 KPK), zwoływanie jej obrad, przewodniczenie im oraz określanie spraw, które mają być przedmiotem obrad Rady lub dopuszczanie spraw zgłaszanych przez członków Rady Kapłańskiej (kan. 500 § 1 KPK).
§2. Jedynie do Biskupa Sosnowieckiego należy zarządzenie ogłoszenia tego, co Rada Kapłańska podjęła i uchwaliła (kan. 500 § 3 KPK).
§3. Wybory do Rady Kapłańskiej w Diecezji Sosnowieckiej odbywają się w czasie i miejscu określonym dekretem Biskupa Sosnowieckiego zgodnie ze Statutem wyborów do Rady Kapłańskiej Diecezji Sosnowieckiej (kan. 499 KPK).
§4. Rada Kapłańska wybierana jest na okres pięciu lat. Po upływie pięciolecia Rada Kapłańska wypełnia nadal swoje zadania, do czasu, aż nie zostanie wybrana nowa Rada (kan. 501 § 1 KPK).

Art. 3.
§1. Rada kapłańska ze swej natury jest organem wspierającym biskupa diecezjalnego w zarządzeniu diecezją, dlatego też posiada jedynie głos doradczy (kan. 500 § 2 KPK). 
§2. Biskup diecezjalny powinien wysłuchać zdania Rady Kapłańskiej w ważniejszych sprawach, a w przypadkach wyraźnie określonych prawem powinien uzyskać jej zgodę (kan. 500 § 2 KPK).

Obrady Rady Kapłańskiej

Art. 4.
§1. Rada Kapłańska powinna być zwoływana na sesje zwyczajne dwa razy w roku – w okresie wiosennym i jesiennym.
§2. Biskup diecezjalny może zwołać Radę Kapłańską, ilekroć uzna to za potrzebne.
§3. Rada Kapłańska może być zwołana na wniosek przynajmniej jednej trzeciej członków Rady za zgodą biskupa diecezjalnego.
§4. Radę Kapłańską należy wysłuchać w następujących przypadkach:
1. zwołanie synodu diecezjalnego (kan. 461 § 1 KPK);
2. erygowanie parafii, jej zniesienie lub dokonanie w niej poważnych zmian (kan. 515 § 2 KPK);
3. wydawanie przepisów co do przeznaczenia ofiar składanych do wspólnej kasy parafialnej z okazji wykonywania zadań parafialnych oraz wynagrodzenia kapłanów wypełniających te zadania (kan. 531 KPK);
4. ustanowienie parafialnych rad duszpasterskich (kan. 536 § 1 KPK);
5. udzielenie zezwolenia na budowę kościoła (kan. 1215 § 2 KPK);
6. przeznaczenie jakiegoś kościoła na cele świeckie, poza wypadkiem, w którym kościół ten nie nadaje się już w żaden sposób do sprawowania w nim kultu Bożego i nie ma możliwości odrestaurowania go (1222 § 2 KPK);
7. nałożenie podatku na publiczne osoby prawne podległe władzy biskupa diecezjalnego oraz podatku na inne osoby fizyczne i prawne w celu pokrycia potrzeb diecezjalnych (kan. 1263 KPK). 

Zadania Rady Kapłańskiej

Art. 5.
§1. Zgodnie z prawem powszechnym do Rady Kapłańskiej należy:
1. prawo i obowiązek udziału jej członków w synodzie diecezjalnym (kan. 463, § 1, n. 4 KPK);
2. wybór dwóch członków, powoływanych kolegialnie, którzy zostaną wysłani na synod prowincjalny (kan. 443 § 5 KPK);
3. wybór, na wniosek biskupa diecezjalnego, grupy proboszczów, która na stałe będzie pełnić funkcję zespołu do omówienia przyczyny usuwania proboszczów zgodnie z kan. 1742 § 1; kan. 1745, n. 2; kan. 1750 KPK.
§2. W duchu odpowiedzialności za Kościół Sosnowiecki do zadań członków Rady Kapłańskiej należy:
1. przedstawianie biskupowi diecezjalnemu i członkom Rady opinii i poglądów reprezentowanych przez ogół duchowieństwa;
2. wypowiadanie opinii oraz udzielanie rady na przedłożone przez biskupa diecezjalnego sprawy, zagadnienia i pytania;
3. wysuwanie wniosków i postulatów w sprawach bieżących dotyczących życia diecezji. 

Skład Rady Kapłańskiej

Art. 6.
§1. Członkiem Rady Kapłańskiej może być ten kapłan, wobec którego nie zostały podjęte środki zapobiegawcze lub kary przepisane przez prawo kościelne.
§2. W skład Rady Kapłańskiej wchodzą kapłani z wyboru, z urzędu oraz z nominacji biskupa diecezjalnego.
§3. Rada Kapłańska liczy 30 członków.
§4. Połowa członków Rady Kapłańskiej pochodzi z wyboru dokonanego przez kapłanów zgodnie ze Statutem wyborów do Rady Kapłańskiej Diecezji Sosnowieckiej.
§5. Do Rady Kapłańskiej wchodzą z urzędu: biskup pomocniczy, wikariusze generalni, wikariusze biskupi, wikariusz sądowy, kanclerz Kurii Diecezjalnej, inkardynowany do Diecezji Sosnowieckiej rektor lub wicerektor Wyższego Międzydiecezjalnego Seminarium Duchownego w Częstochowie, dyrektor wydziału duszpasterskiego, przewodniczący kapituły katedralnej. 
§6. Pozostałych członków do Rady Kapłańskiej (do liczby 30 członków) mianuje biskup diecezjalny.

Sekretariat Rady Kapłańskiej

Art. 7.
Spośród członków Rady Kapłańskiej biskup diecezjalny dekretem powołuje sekretariat Rady, w skład którego wchodzą sekretarz i dwóch skrutatorów.

Art. 8.
Do zadań sekretariatu Rady należy:
1. ustalanie w porozumieniu z biskupem diecezjalnym terminów i porządku obrad Rady Kapłańskiej;
2. przyjmowanie i porządkowanie wniosków przedstawionych przez biskupa diecezjalnego, członków Rady Kapłańskiej lub innych kapłanów;
3. sporządzanie listy obecności członków Rady;
4. przeprowadzanie głosowań w czasie obrad i liczenie głosów;
5. sporządzenie i przechowywanie protokołów z obrad Rady Kapłańskiej;
6. troska o archiwum Rady Kapłańskiej.

Art. 9.
§1. Sekretariat, listownie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej, informuje członków o obradach Rady najpóźniej dwa tygodnie przed terminem obrad Rady Kapłańskiej.
§2. Sekretariat, w piśmie informującym o obradach Rady, przedstawia porządek obrad, tematy, które mają być omówione, a także przesyła streszczenie zagadnień poruszonych na poprzednich obradach rady kapłańskiej.
§3. Członek Rady Kapłańskiej może w odpowiedzi na pismo, o którym w § 2, przedstawić sekretariatowi swoje wnioski lub propozycje tematów do podjęcia na obradach Rady Kapłańskiej.

  
Sposób działania Rady Kapłańskiej

Art. 10.
§1. Kadencja Rady Kapłańskiej trwa pięć lat.
§2. Ustępujący członkowie Rady Kapłańskiej z wyboru lub nominacji biskupa diecezjalnego mogą być do niej wybrani lub mianowani na następne kadencje.
§3. Członkowie Rady Kapłańskiej, którzy wypełniali swoje zadanie przez trzy kadencje z rzędu, mogą być wybrani lub mianowani na kolejną kadencję, po upływie przerwy jednej kadencji.

Art. 11.
W przypadku śmierci członka Rady Kapłańskiej, jego rezygnacji przyjętej przez biskupa diecezjalnego lub przewidzianej prawem niemożliwości wykonywania zadania członka Rady Kapłańskiej (m.in. kan. 1331 § 1, n. 5; kan. 1333 § 1, n. 3; kan. 1336 § 3, n. 2 i 6 KPK), biskup diecezjalny mianuje nowego członka w sposób następujący:
1. jeśli był członkiem z wyboru, to mianuje kapłana (mającego najwyższą liczbę głosów spośród niewybranych) z okręgu wyborczego, w którym wybrany był dotychczasowy, na okres do końca bieżącej kadencji;
2. jeśli był członkiem z nominacji, to swobodnie mianuje kapłana na okres do końca bieżącej kadencji;
3. jeśli był członkiem z urzędu, to mianuje kapłana, który objął urząd wymieniony w art. 6 § 5.

Art. 12.
§1.  Posiedzenia Rady Kapłańskiej odbywają się w Kurii Diecezjalnej lub innym miejscu wskazanym przez biskupa diecezjalnego.
§2. Obecność członków Rady Kapłańskiej w czasie posiedzeń jest obowiązkowa, a niemożliwość uczestnictwa w obradach musi być zakomunikowana i usprawiedliwiona ważną przyczyną.

Art. 13.
§1. W głosowaniu Rada Kapłańska wypowiada się lub wyraża zgodę bezwzględną (absolutną) większością głosów, tj. liczba zwolenników wniosku przewyższa łączną liczbę przeciwników oraz wstrzymujących się od głosu.
§2. Głosowanie jest ważne przy obecności przynajmniej dwóch trzecich członków Rady Kapłańskiej, tj. minimum 20 członków.
Art. 14.
§1. Biskup diecezjalny może ze szczególnych racji zaprosić do obrad Rady Kapłańskiej ekspertów lub doradców, którzy biskupowi diecezjalnemu i Radzie Kapłańskiej będą świadczyli pomoc i fachowe wsparcie w podejmowaniu decyzji.
§2. Eksperci i doradcy nie biorą udziału w głosowaniach, a ich ekspertyza ma charakter jedynie doradczy i informacyjny.

 

Ustanie Rady Kapłańskiej

Art. 15.
§1. Podczas wakansu stolicy biskupiej ustaje Rada Kapłańska, a jej funkcje sprawuje Kolegium Konsultorów (kan. 501 § 2 KPK).
§2. W ciągu roku od objęcia diecezji biskup powinien ustanowić na nowo Radę Kapłańską (kan. 501 § 2 KPK).
§3. Jeżeli Rada Kapłańska nie wypełnia zadania powierzonego jej dla dobra diecezji albo poważnie go nadużywa, biskup diecezjalny, po konsultacji z metropolitą, może ją rozwiązać, jednakże w ciągu roku powinien ustanowić Radę na nowo (kan. 501 § 3 KPK).

 

Kolegium Konsultorów

Art. 16.
§1.  Spośród członków Rady Kapłańskiej biskup diecezjalny w sposób swobodny mianuje niektórych kapłanów w liczbie nie mniejszej niż sześciu i nieprzekraczającej dwunastu, którzy stanowią Kolegium Konsultorów (kan. 502 § 1 KPK).
§2. Kolegium Konsultorów wybierane jest na okres pięciu lat. Po upływie pięciolecia Kolegium wypełnia nadal swoje zadania, dopóki nie zostanie ustanowione nowe Kolegium Konsultorów (kan. 502 § 1 KPK).
§3. Kolegium Konsultorów wypełnia zadania określone przez prawo kanoniczne (kan. 502 § 1 KPK).
§4. Biskup diecezjalny, z zachowaniem kan. 502 § 2 KPK, zwołuje Kolegium Konsultorów i jemu przewodniczy.
§5. Kolegium Konsultorów jest zwoływane w przypadkach wyraźnie określonych prawem, gdy wymagana jest jego zgoda lub rada.
§6. Kolegium Konsultorów podejmuje decyzje zwykłą większością głosów, tj. dany wniosek lub rozwiązanie musi zyskać więcej zwolenników niż przeciwników, przy czym nieuwzględniane są głosy wstrzymujących się.

Art. 17.
§1. Spośród członków Kolegium Konsultorów biskup diecezjalny dekretem mianuje protokolanta oraz dwóch skrutatorów.
§2. Protokolant sporządza listę obecności członków Kolegium Konsultorów, przeprowadza głosowania w czasie obrad i liczy głosy wraz ze skrutatorami, sporządza i przechowuje protokoły z obrad oraz redaguje uchwały podjęte przez Kolegium.

Uprawnienia
Kolegium Konsultorów sede plena

Art. 18.
§1. Biskup diecezjalny winien wysłuchać zdania Kolegium Konsultorów:
1. przed ustanowieniem w diecezji ekonoma (kan. 494 § 1 KPK);
2. przed usunięciem ekonoma ze stanowiska w czasie trwania kadencji (kan. 494 § 2 KPK);
3. przed podjęciem aktów dotyczących zarządu o większym znaczeniu ze względu na materialny stan diecezji (kan. 1277 KPK).
§2. Biskup diecezjalny winien uzyskać zgodę Kolegium Konsultorów w przypadkach szczegółowo opisanych w prawie powszechnym oraz w prawie fundacyjnym, a także dla podjęcia aktów nadzwyczajnych zarządzania, określonych przez Konferencję Episkopatu Polski (kan. 1277 KPK).

 

Uprawnienia
Kolegium Konsultorów sede vacante

Art. 19.
§1. Ekskardynacji i inkardynacji, jak również zezwolenia na przeniesienie się do innego Kościoła partykularnego, nie może udzielić administrator diecezjalny, chyba że po roku wakansu stolicy biskupiej i za zgodą Kolegium Konsultorów (kan. 272 KPK);
§2. Biskup obejmuje kanonicznie diecezję, przedstawiając apostolskie pismo Kolegium Konsultorów (kan. 382 § 3 KPK);
§3. Biskup koadiutor obejmuje swój urząd przez okazanie nominacyjnego pisma apostolskiego biskupowi diecezjalnemu oraz Kolegium Konsultorów (kan. 404 § 1 KPK).
§4. Jeżeli nie ma biskupa koadiutora lub ma przeszkodę i nie ma wykazu, o którym mowa w kan. 413 § 1 KPK, wtedy Kolegium Konsultorów wybiera kapłana, aby zarządzał diecezją (kan. 413 § 2 KPK);
§5. W razie wakansu stolicy biskupiej, aż do ustanowienia administratora diecezjalnego, rządy diecezją przechodzą na biskupa pomocniczego, a gdy jest ich kilku, na najstarszego promocją; jeżeli zaś nie ma biskupa pomocniczego – na Kolegium Konsultorów, chyba że Stolica Święta zarządziła inaczej. Kto tak przejmuje rządy diecezją, ma bezzwłocznie zwołać kolegium właściwe do wyznaczenia administratora diecezjalnego (kan. 419 KPK);
§6. W ciągu ośmiu dni od uzyskania wiadomości o zawakowaniu stolicy biskupiej Kolegium Konsultorów ma obowiązek wybrać administratora diecezjalnego, czyli tego, kto będzie tymczasowo rządził diecezją – z zachowaniem w mocy przepisu kan. 502 § 3 (kan. 421 § 1 KPK);
§7. Odwołanie administratora diecezjalnego jest zarezerwowane dla Stolicy Świętej; ewentualna rezygnacja powinna być przedstawiona w formie urzędowej kolegium właściwemu dla dokonania wyboru, ale nie wymaga przyjęcia; po odwołaniu administratora diecezjalnego albo jego rezygnacji, albo śmierci należy wybrać nowego administratora diecezjalnego, zgodnie z przepisem kan. 421 (kan. 430 § 2 KPK);
§8. Kanclerz i notariusze mogą być odwołani z urzędu przez administratora diecezjalnego tylko za zgodą Kolegium Konsultorów (kan. 485 KPK);
§9. Podczas wakansu stolicy ustaje Rada Kapłańska, a jej funkcje sprawuje Kolegium Konsultorów (kan. 501 § 2 KPK);
§10.  Dymisorie dla kandydatów do duchowieństwa diecezjalnego może wystawiać administrator diecezjalny za zgodą Kolegium Konsultorów (kan. 1018 § 1, n. 2 KPK);
§11. Kolegium Konsultorów, gdy nie ma biskupa pomocniczego, ma obowiązek powiadomić jak najszybciej Stolicę Apostolską o śmierci biskupa diecezjalnego (kan. 422 KPK);
§12. Administrator diecezjalny jest zobowiązany do osobistego złożenia wyznania wiary według formuły zatwierdzonej przez Stolicę Apostolską przed Kolegium Konsultorów (kan. 833, n. 4 KPK);
§13. Z zastrzeżeniem przepisu kan. 638 § 3 KPK, gdy wartość dóbr, których alienacja jest zamierzona, mieści się między najniższą a najwyższą sumą – ma je określić dla własnego regionu konferencja biskupów – właściwą władzę, jeżeli chodzi o osoby prawne niepodlegające biskupowi diecezjalnemu, ustala własny statut; w innych przypadkach właściwą władzą jest biskup diecezjalny, za zgodą Rady do spraw ekonomicznych i Kolegium Konsultorów, jak również zainteresowanych osób. Ich także zgodę musi uzyskać biskup diecezjalny w przypadku alienacji dóbr diecezji (kan. 1292 § 1 KPK).

 

Przepisy końcowe

Art. 20.
§1. Normy niniejszego Statutu mogą być zmienione przez Biskupa Sosnowieckiego na jego wniosek, a także na wniosek co najmniej dwóch trzecich członków rady kapłańskiej.
§2. Każdorazowa zmiana Statutu wymaga wydania dekretu Biskupa Sosnowieckiego.
§3. Przepisy niniejszego Statutu podlegają ścisłej interpretacji.
§4. W sprawach nieuregulowanych w statucie stosuje się kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego zgodnie z zasadą proporcjonalności.

 

Sosnowiec, 18 marca 2025 r.

 

+Artur Ważny
Biskup Sosnowiecki

 

ks. dr Mariusz Karaś
Kanclerz