Sosnowiec: konferencja o Polakach ratujących Żydów

„Jedni z wielu – historie odważnych ludzi ratujących Żydów” – to temat diecezjalnej konferencji naukowej dla nauczycieli, która odbyła się 22 września w auli Zespołu Szkół Muzycznych w Sosnowcu. Organizatorem wydarzenia był Wydział Katechetyczny w Sosnowcu we współpracy z Urzędami Miejskimi w Będzinie i Sosnowcu oraz Starostwem Powiatowym w Będzinie. Konferencję otworzył jej pomysłodawca – bp Grzegorz Kaszak.

Celem konferencji było przybliżenie jej uczestnikom konkretnych postaci, które dały przykład heroizmu w trudnych czasach prześladowań Żydów w czasie II wojny światowej. Błogosławiona Rodzina Ulmów, Czcigodna Sługa Boża Matka Teresa Kierocińska oraz ks. Wincenty Mieczysław Zawadzki zostali ukazani podczas konferencji, jako przykłady do odkrycia i naśladowania.

- Bardzo serdecznie witam dyrektorów szkół i przedszkoli diecezji sosnowieckiej, pedagogów szkolnych, nauczycieli historii, wiedzy o społeczeństwie i religii oraz wszystkich wychowawców – powiedział bp Grzegorz Kaszak, witając wszystkich zebranych i zapraszając do uczestnictwa w konferencji.

Osobę będzińskiego kapłana ks. prał. Wincentego Mieczysława Zawadzkiego przybliżył pochodzący z Będzina ks. dr hab. Marian Duda, wykładowca Wyższego Instytutu Teologicznego  w Częstochowie.

- Uratowanie przez ks. Zawadzkiego w dniu 8/9 września 1939 r. Braci-Żydów, znajdujących się w śmiertelnej pułapce, urosło do miary największego gestu – czynu jego życia. Także wspieranie w miarę swoich możliwości ludności żydowskiej w czasie trwania wojny na trwałe związały jego osobę z narodem, wobec którego okazał się bliźnim, „bo mu miłosierdzie okazał” (por. Łk 10, 37). Czyn Ks. Prałata był o tyle istotny, że stał się on symbolem i wyznaczał drogę postępowania i sposób zachowania się wobec cierpiących i eksterminowanych Braci-Żydów już na samym początku gehenny wojennej. – powiedział ks. Duda w wystąpieniu zatytułowanym „Ocaleni bracia – dzieci wspólnego Ojca. Ks. Wincenty Mieczysław Zawadzki (1894-1975) wobec tragedii Żydów będzińskich”.

Następnie głos zabrała s. Wiktoria Szczepańczyk CSCIJ, która zwróciła się do zebranych z konferencją pt. „Udział Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w ratowaniu ludności żydowskiej podczas okupacji niemieckiej (1939–1945)”.

- Podczas trudnych lat okupacji hitlerowskiej karmelitanki Dzieciątka Jezus uczestniczyły w doświadczeniach swego narodu, poddanego rozmaitym represjom. Odpowiadając na najpilniejsze potrzeby czasu wojny i okupacji, siostry wspierały ubogich i chorych, objęły opieką osierocone dzieci, chroniąc je przed dalszymi okrucieństwami wojny. Ratowanie dzieci i dorosłych Żydów stanowiło jedną z wielu posług samarytańskich, które spełniały z ewangelicznych motywów miłości Boga i bliźniego. Duchową siłę dawała siostrom modlitwa, ożywiana wciąż nowymi intencjami i wspierana pokutą.  – przypomniała s. Szczepańczyk.

Trzecim prelegentem podczas konferencji był ks. dr Witold Burda, postulator procesu beatyfikacyjnego Rodziny Ulmów z Markowej.

- Józef i Wiktoria Ulmowie – kochający się i zatroskani o siebie nawzajem małżonkowie – byli również bardzo mądrymi i odpowiedzialnymi rodzicami. Każde nowe życie, jakim ich Pan Bóg obdarzał, przyjmowali w postawie wdzięczności i zawierzenia Jego Opatrzności. Dziś rodzice szukają czasem gotowych recept na dobre wychowanie. Warto z całą stanowczością powiedzieć: gotowych recept nie ma. Jest natomiast jedna podstawowa reguła, aktualna oczywiście również i dzisiaj: mama i tata po prostu muszą być dla dzieci pociągającym przykładem. Oczywiście ku dobru. To jedyny sposób, aby być wiarygodnym wychowawcą. Takimi właśnie byli dla swoich dzieci Józef i Wiktoria.  – podkreślił ks. Burda w prelekcji zatytułowanej: „Rodzina Ulmów – miłość mocniejsza niż śmierć”.

Jak zaznacza koordynator konferencji - ks. dr Michał Borda – wybrana tematyka spotkania doskonale wpisała się w kierunki polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2023/2024, określone przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, a więc wspomaganie wychowawczej roli rodziny poprzez pomoc w kształtowaniu u wychowanków i uczniów stałych sprawności w czynieniu dobra oraz realizację adekwatnego programu wychowawczo-profilaktycznego.

Zorganizowanie konferencji było możliwe dzięki zaangażowaniu wielu osób i instytucji. Wśród nich należy wspomnieć Śląską Kurator Oświaty – Urszulę Bauer, która objęła inicjatywę patronatem honorowym oraz dyrektor Zespołu Szkół Muzycznych w Sosnowcu – Dorotę Grolik, która udostępniła dla wydarzenia mury sali koncertowej ZSM.

Bp Grzegorz Kaszak podziękował również nauczycielom, którzy przygotowali konspekty zarówno do materiałów konferencyjnych, jak i do publikacji na stronie internetowej diecezji.

Owocem odbytej konferencji stała się publikacja pt. „Jedni z wielu – historie odważnych ludzi ratujących Żydów”, gdzie umieszczono wystąpienia wszystkich prelegentów. Pozycja ukazała się nakładem Wydawnictwa JEDNOŚĆ z Kielc, które sfinansowało całą publikację.

tekst i zdjęcia: ks. Przemysław Lech

Konferencja o Polakach ratujących Żydów