Strzegowa: nowy dach na kościele z XV w.

Zakończył się remont dachu zabytkowego kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Strzegowej (gm. Wolbrom). Parafia pozyskała na ten cel rekordowe wsparcie z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochrona zabytków”. To już kolejny etap prac renowacyjnych w tym pięknym obiekcie sakralnym.

Całkowity koszt wykonanych ostatnio prac renowacyjnych, związanych z wymianą pokrycia dachowego świątyni wyniósł 1 205 932,05 zł, z czego kwota 1 020 000 mln zł pochodziła z dotacji ministerialnej, a dodatkowe 50 000 zł pozyskano z dotacji samorządu województwa małopolskiego.

Pierwotnie przewidywano mniejszy zakres prac, ale już po rozpoczęciu rozbiórki starego dachu okazało się, iż drewniana więźba jest w bardzo złym stanie technicznym. Spowodowało to znaczący wzrost wcześniej zaplanowanych kosztów. Ostatecznie prace udało się przeprowadzić kompleksowo w ciągu jednego roku, dzięki zwiększeniu pierwotnie przyznanego dofinansowania do niezbędnej kwoty.

– Nowe miedziane pokrycie dachu prezentuje się znakomicie, a sam kościół stanowi ważny punkt na mapie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W poprzednich latach, dzięki środkom pozyskanym z budżetu województwa małopolskiego przeprowadzona zastała konserwacja trzech ołtarzy – przypomina Radosław Kuś, Główny Specjalista Zespołu ds. Rozwoju Przestrzeni Kulturowych i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie, a zarazem wolbromski radny, który m.in. mocno wspiera renowację obiektów zabytkowych i dziedzictwa kulturowego na terenie gminy Wolbrom.

Strzegowa jest wsią położoną na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Nie wiadomo dokładnie kiedy miejscowość została lokowana, ale istnieją zapisy, że wieś istniała już w XIV w. i należała do rezydujących na pobliskim zamku Smoleń Pileckich herbu Leliwa. Wzmianki o Strzegowej znajdujemy w Liber Beneficiorum z 1440 r. Jana Długosza. Kościół parafialny istniał we wsi już w końcu XIV w., ale wtedy była to prawdopodobnie filia należąca do parafii w sąsiednim Dłużcu. Parafią samodzielną stała się początku XVI w.

Zachowany do dziś kościół zbudowany został w stylu gotyckim prawdopodobnie w końcu XV lub na początku XVI w. W XVII w. świątynię powiększono, a następnie w XVIII w przebudowano i wyposażono w stylu barokowym. Być może właśnie wtedy cmentarz przykościelny otoczony został kamiennym ogrodzeniem z wnękami na figury.

Drewnianą dzwonnicę w sąsiedztwie świątyni wzniesiono w 1875 r., a gruntownie wyremontowano w roku 2009. W 1956 roku do nawy kościoła od południa dobudowano kaplicę. Plebania powstała na przełomie XIX/XX w. Obiekt odrestaurowany został po 2000 roku. W tym samym czasie uporządkowano otoczenie świątyni i przekształcono kamienne ogrodzenie cmentarza przykościelnego.

Usytuowany na malowniczym wzgórzu kościół parafialny to budowla jednonawowa, orientowana z węższym, wielobocznie zakończonym prezbiterium oraz niewielką zakrystią od strony północnej i kaplicą od strony południowej. Kościół pierwotnie gotycki utracił swój jednoznaczny styl na skutek kilku przekształceń i obecnie posiada barokowe wyposażenie, na które składają się m.in. trzy architektoniczne ołtarze. We wnętrzu na uwagę zasługuje m.in. wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVII w.

Przed wykonanym ostatnio remontem kościół pokryty był blaszanym – obecnie miedzianym – dachem wielopołaciowym. Na kalenicy dachu nad nawą góruje wysmukła, wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę zakończoną cebulastym hełmem ze sterczyną. Nad kaplicą znajduje się dach kopułowy.

Do ważniejszych zabytków stanowiących wyposażenie świątyni należą m.in. wspomniane przez Radosława Kusia, odrestaurowane wcześniej: rokokowy ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII w. (na zasuwie obraz św. Hipolita) i boczne ołtarze barokowe z obrazami Chrystusa na Krzyżu i Matki Boskiej Różańcowej oraz św. Antoniego Padewskiego i św. Izydora. Krucyfiks w tęczy i kamienna chrzcielnica są późnobarokowe z XVIII w.

tekst: Ewa Barczyk
zdjęcia: Ernest Mikuła