Przygotowanie do kapłaństwa - akolitat

Słowo akolita pochodzi z języka greckiego "akólouthos" – "towarzyszący, idący za kimś". Akolici stale towarzyszyli biskupowi przy czynnościach liturgicznych. Udzielanie posługi akrolity zostało wprowadzone do liturgii wtedy, kiedy używano języka greckiego - I - III wiek - stąd nazwa posługi w języku greckim. Po raz pierwszy napotykamy na wzmiankę o akolitach w czasie pontyfikatu papieża Korneliusza w roku 251, gdzie jest mowa o 42 akolitach Kościoła Rzymskiego. Wcześniej możemy także spotkać się z tą posługą lecz pod inną nazwą: "sequentes" – tak byli nazywani za czasów papieża Wiktora I (188-198).

Do Soboru Watykańskiego II posługę akolitatu poprzedzało przyjęcie posługi egzorcystatu. Zajęcia egzorcystów w pierwotnym Kościele ograniczały się do przygotowania katechumenów, czyli dorosłych ludzi przygotowujących się do Chrztu. Uczyli ich oni prawd wiary oraz odmawiali nad nimi modlitwy, które miały na celu uwolnienie od złych duchów. Podczas liturgii egzorcyści pomagali szafarzowi – biskupowi – przy odprawianiu egzorcyzmów poprzez rożne czynności. Nie odmawiali samych modlitw, ale trzymali księgi liturgiczne czy podawali sól egzorcyzmowaną. Podczas udzielania posługi egzorcystatu biskup wręczał kandydatom księgę z modlitwami.

Posługa ta została usunięta przez bł. Pawła VI w dekrecie Ministeria Quedam, wydanym 15 sierpnia 1972 roku, który zniósł w Kościele łacińskim święcenia niższe ostiariusza (o którym pisaliśmy w zeszłym miesiącu przy posłudze lektora) oraz egzorcysty i święcenia subdiakonatu, ustanawiając jednocześnie dwie posługi: lektora i akolity, które mogą być także przewidziane dla mężczyzn świeckich.

Obecnie posługa akolitatu udzielana jest klerykom na roku IV, podczas Mszy świętej. Każdy z kandydatów podchodząc do biskupa otrzymuje od niego kielich mszalny z winem oraz patenę z chlebem. Obrzędowi towarzyszy modlitwa, która staje się jednocześnie pouczeniem "Przyjmij naczynie z chlebem (lub: z winem) do sprawowania Eucharystii i tak postępuj, abyś mógł godnie służyć Kościołowi przy stole Pańskim".

Akolita jest powołany, aby wspierał diakona i posługiwał kapłanowi. Do niego należy troska o służbę ołtarza, pomaganie w sprawowaniu liturgii, zwłaszcza Mszy; ponadto należy do niego, jako do szafarza nadzwyczajnego, udzielanie Komunii św., ilekroć szafarze zwyczajni czyli diakon czy kapłan są nieobecni lub nie mogą tego uczynić z powodu choroby, podeszłego wieku lub innej funkcji duszpasterskiej, albo ilekroć liczba wiernych przystępujących do Eucharystii jest tak wielka, że odprawianie Mszy by się przeciągało. W tych samych nadzwyczajnych okolicznościach można mu zlecić wystawienie Najświętszego Sakramentu do publicznej adoracji wiernych, a następnie schowanie, jednak bez udzielenia ludowi błogosławieństwa. Może również – o ile zachodzi potrzeba – zajmować się przygotowaniem innych wiernych, którzy na mocy czasowego upoważnienia pomagają kapłanowi lub diakonowi w czynnościach liturgicznych, nosząc mszał, krzyż, świece itd. lub wykonując inne podobne funkcje.

Akolita przeznaczony w szczególny sposób do służby ołtarza, powinien nauczyć się wszystkiego, co należy do kultu Bożego i starać się zrozumieć wewnętrzne i duchowe znaczenie tego, aby codziennie ofiarował się Bogu i był dla wszystkich przykładem powagi i szacunku w świątyni, jak również obejmował szczerą miłością mistyczne Ciało Chrystusa czyli Lud Boży.

Posługę zarezerwowaną dla akolity podczas Eucharystii mogą wykonywać także świeccy. Przepisy liturgiczne dopuszczają, by w razie potrzeby, ich czynności wykonywali ministranci lub nadzwyczajni szafarze Komunii Świętej.

W tym roku posługa akolitatu zostanie udzielona klerykom na zakończenie rekolekcji wielkopostnych w sobotę 13 lutego. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń podczas czwartego roku formacji do kapłaństwa. Kl. Grzegorz Fudro mówi że, "jest to jeden z tych momentów w którym naprawdę czujemy, że zbliżamy się do ołtarza".

W Środę Popielcową klerycy w naszym Seminarium rozpoczęli rekolekcje wielkopostne, które zakończy w sobotę uroczysta Msza św., podczas której udzielone zostaną posługi lektoratu i akolitatu.

Módlmy się za tych, którzy przygotowują się do przyjęcia tych posług!

kl. Marcin Słodczyk