Bazylika NMP Anielskiej: 50 lat od koronacji Maryi
Bazylika NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej to miejsce szczególne na mapie naszej diecezji. W sanktuarium Matki Zagłębia wielka modlitwa rzesz wiernych od dziesiątek lat wyprasza łaski dla rodzin, diecezji i całego Kościoła. Rok 2018 jest wyjątkowym czasem, bowiem przypada w nim uroczystość 50-lecia koronacji łaskami słynącej figury Maryi Anielskiej. W duchu jubileuszu przeżywane są wszystkie pielgrzymki do dąbrowskiego sanktuarium (także najbliższa Pielgrzymka Amazonek 11 marca), a centralne uroczystości odbędą się w dniach 19-20 maja. W niedzielnej Mszy św. o g. 12, będącej także diecezjalną pielgrzymką mężczyzn i młodzieży męskiej, udział wezmą kustosze sanktuariów maryjnych z całej Polski. Uroczystość poprzedzi ogólnopolski kongres mariologiczny w dniach 11-12 maja, którego część dotyczyć będzie też historii sanktuarium NMP Anielskiej. Od kwietnia na zewnątrz bazyliki będzie można także obejrzeć wystawę przypominającą historię dąbrowskiego sanktuarium i wyjątkowe obchody sprzed 50 lat. Oczywiście ważnym wydarzeniem będzie też doroczna pielgrzymka kobiet i odpust porcjunkuli 2 sierpnia.
Jak podkreśla kustosz sanktuarium, ks. Andrzej Stasiak, przygotowanie do wyjątkowego jubileuszu rozpoczęło się już w 2017 roku, czego widzialnym znakiem jest wystawienie przed ołtarzem pierwotnego obrazu Matki Bożej Anielskiej z końca XIX wieku, który stał się wzorem dla wykonanej w 1904 mierzącej 170 cm. figury Maryi z Dzieciątkiem z ołtarza głównego.
Koronacja, która odbyła się 19 maja 1968 roku, była wielkim i ważnym wydarzeniem w życiu religijnym nie tylko całego Zagłębia i ówczesnej diecezji częstochowskiej, ale także Polski i stanowiła owoc obchodów milenijnych 1000-lecia Chrztu Polski. Akt ten potwierdził głęboki kult, jaki Maryja odbierała tu od dziesięcioleci. Na uroczystość (pomimo przeciwdziałania ze strony komunistów, zniechęcania i organizowania w tym samym czasie konkurencyjnych wydarzeń świeckich) przybyło ok. 20 tysięcy osób i kilkunastu biskupów, na czele z prymasem Stefanem Wyszyńskim oraz kard. Karolem Wojtyłą. Z przyszłym papieżem wiąże się ciekawe wydarzenie, do którego doszło w czasie koronacji. Otóż po nałożeniu papieskich koron przez kard. Wyszyńskiego dwukrotnie zsunęły się one ze skroni Maryi. Za drugim razem stało się to w czasie procesji z figurą i upadającą koronę złapał właśnie metropolita krakowski. Dopiero jemu udało się właściwie "ukoronować" figurę, co pięknie koresponduje ze znaną historią z Ludźmierza, gdzie przyszły papież złapał berło, które wysunęło się z dłoni figury "Gaździny Podhala". To zresztą nie jedyne wydarzenie sprzed 50 lat, które można interpretować jako niezwykłe. Znakiem Opatrzności wydaje się również pogoda – wyjątkowo deszczowa i kapryśna sprawiła, że uroczystości z ołtarza polowego przeniesiono do wnętrza świątyni. Jak opisują uczestnicy niemal zaraz po koronacji niebo przetarło się i wyszło słońce.
Co jeszcze niezwykłego działo się tego dnia i jak zapamiętali go mieszkańcy Zagłębia? Kustosz sanktuarium zaprasza do przesyłania na adres sanktuarium swoich wspomnień, które wejdą w skład jubileuszowej publikacji przygotowywanej z okazji 50-lecia koronacji.
Przypominamy, że od maja do października w pierwsze soboty miesiąca w bazylice odbywają się czuwania modlitewne rozpoczynające się o g. 18.30 od nowenny z przedstawianymi intencjami. O g. 19 odbywa się różaniec wokół bazyliki, a o g. 20 Msza św. zakończona Apelem i zasłonięciem łaskami słynącej figury. W każdy pierwszy czwartek miesiąca po Mszy św. o g. 18 w bazylice odbywa się modlitwa o uzdrowienie za przyczyną Matki Bożej Anielskiej. W kościele codziennie odbywa się całodzienne wystawienie Najświętszego Sakramentu.
Parafia pw. NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej została ustanowiona 5 lutego 1891 r. przez biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego. Pierwszym proboszczem został ks. Józef Dutkiewicz.
Początkowo do sprawowania kultu służyła niewielka kaplica, gdzie posługę duszpasterską sprawowali kapłani parafii Świętej Trójcy w Będzinie. Pierwszy kościół pw. św. Aleksandra został wybudowany w latach 1875-1877, według projektu Juliana Polcera, a uroczystego poświęcenia 18 października 1885 r. dokonał biskup kielecki Teofil Kuliński. Po ustanowieniu parafii stał się on kościołem parafialnym, z którego w wyniku rozbudowy w latach 1898-1912, według projektu Józefa Stefana Pomianowskiego, powstała trójnawowa świątynia orientowana o układzie bazylikowym z dwoma transeptami. Jej uroczystego poświęcenia pw. NMP Anielskiej 29 września 1912 r. dokonał biskup kielecki Augustyn Łosiński.
Z inicjatywy budowniczego kościoła i promotora kultu maryjnego ks. Grzegorza Augustynika 19 marca 1901 r. dąbrowska świątynia, jako pierwsze w Polsce sanktuarium maryjne, za zgodą papieża Leona XIII, otrzymała tytuł bazyliki.
