Duma Dobieszowic

25 grudnia Ksiądz Biskup Grzegorz Kaszak odprawił Mszę św. jubileuszową w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dobieszowicach, w związku z 90-leciem miejscowego chóru. Zapraszamy do lektury materiału na temat tej muzycznej formacji, zamieszczonego w najnowszym numerze "Niedzieli sosnowieckiej":

W dzisiejszych czasy gdy zespoły muzyczne czy soliści pojawiają się i równie szybko znikają, Chór męski z Dobieszowic, trwa, koncertuje i ma się bardzo dobrze, mimo że działa, a może właśnie dlatego, od 90 lat. W święta Bożego Narodzenia z członkami chóru spotka się i pomodli oraz posłucha jak śpiewają chórzyści bp Grzegorz Kaszak. Będzie to także okazja do świętowania 90-lecia istnienia, bowiem równo 9 dekad temu w święta Bożego Narodzenia chór dał pierwszy koncert.

Na pomysł utworzenia chóru wpadł organista - Stanisław Trefon. I to on zorganizował w Dobieszowicach chór męski. Po pierwszym występie chóru, który odbył się w Boże Narodzenie 1924 r., grono chórzystów powiększyło się o mężczyzn z chóru Spółdzielczego Koła Oświatowego "Pomoc" i zespołu śpiewaczego "Jutrzenka". W 1926 r. kierownictwo chóru męskiego objął brat Stanisława - Antoni Trefon. Prawdopodobnie wtedy powstał pożegnalny marsz pogrzebowy "Na wieczny czas", który chór wykonuje po dziś dzień w czasie ceremonii pogrzebowych. Według Wawrzyńca Kańtocha, autora pamiętników z dziejów Dobieszowic, utwór skomponował Antoni Trefon, zaś autorem słów jest Franciszek Krajcer. W okresie okupacji hitlerowskiej, kiedy zakazano działalności stowarzyszeń, chór występował jedynie na ceremoniach ślubnych i pogrzebowych. Jednak z pewnością w dobieszowickich domach, za sprawą chórzystów, rozbrzmiewały nadal patriotyczne, zabronione wówczas pieśni. Po wyzwoleniu, aż do 1949 r., chórem nadal kierował Antoni Trefon. Następnym dyrygentem i kierownikiem zespołu został jeden z jego członków - Adam Zięba. Zarządzał chórem do 1989 r. Od 25 lat chórem kieruje Michał Wolny. Przez ćwierć wieku był świadkiem, jak tydzień w tydzień członkowie chóru poświęcają swój czas dla czegoś, co zapewne naprawdę lubią – a mianowicie dla wspólnego śpiewu. Trzeba nadmienić, że w latach 50- tych XX w. chór brał udział w wielu przeglądach i konkursach, zajmując czołowe lokaty. Był to okres, gdy w chórze śpiewało aż 50 mężczyzn: 15 - tenorów pierwszych, 12 - tenorów drugich, 15 - basów pierwszych, 11 basów drugich. Od 5 do 8 dekady XX w. przez zespół przewinęło się kilkadziesiąt osób.

Od początku istnienia członkowie chóru spotykają się zazwyczaj raz w tygodniu, by doskonalić przygotowywane do występów utwory, rozwijać zainteresowania muzyczne, a jednocześnie, by oderwać się od codziennych obowiązków, pracy zawodowej. Próby chóru początkowo były prowadzone w domach prywatnych, w remizie strażackiej i starej szkole. Obecnie spotkania chórzystów mają miejsce, w każdy czwartek, w dobieszowickim dworku. Rekrutacja nowych członków na przestrzeni dziesięcioleci układała się różnie. Była jednak na tyle efektywna, że pozwoliła chórowi działać nieprzerwanie przez 90 lat.

Dobieszowicki chór męski lubią i cenią nie tylko miejscowi. Zespół jest często zapraszany na występy do okolicznych miejscowościach, a ponieważ jest jedynym działającym w zachodniej części powiatu będzińskiego amatorskim chórem męskim a capella, to jego koncerty są wyjątkową okazją do podziwiania i cieszenia się pięknie zharmonizowanymi męskimi głosami. Warto zauważyć, że w okresie dziewięciu dekad istnienia chór nigdy nie miał oficjalnego, instytucjonalnego statusu. Choć w świadomości większości mieszkańców chór męski z Dobieszowic był "od zawsze", a jego istnienie przyjmowano jako zjawisko tak naturalne, jak to że po nocy przychodzi dzień. Być może nieinstytucjonalna, nieskrępowana forma działania zespołu była jednym z czynników, który sprawił, że przetrwał on wojnę, przetrwał najróżniejsze zmiany polityczne, społeczne i kadrowe i nadal ma się nieźle.

Chór męski z Dobieszowic to chór amatorski, jednorodny, czterogłosowy. Ma w swoim repertuarze przede wszystkim polskie pieśni patriotyczne oraz religijne. Do kanonu pieśni patriotycznych należą m.in. "Bogurodzica", "Marsz Polonii" czy "Cześć polskiej ziemi, cześć", a do kanonu religijnego "Otwórz Bogu serce swoje" czy "O Boże, Panie mój". Wiele z nich jak np. kolędy wykonywane są od początku istnienia zespołu. Chór wykonuje także pieśni refleksyjne i własne kompozycje.

Tekst: Piotr Lorenc
FOTO: arch. Chóru z Dobieszowic