Sympozjum za nami - czas na finał XX edycji kolędowego przeglądu

W Akademii Muzycznej w Katowicach zakończyło się dwudniowe sympozjum "Kolędy i pastorałki w kulturze polskiej", będące pierwszym akcentem jubileuszowej, XX edycji Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika. Przesłuchania najlepszych wykonawców odbędą się w Będzinie od 16 do 18 stycznia.

Będziński Festiwal to największy kolędowy przegląd w Polsce – w eliminacjach, które w grudniu prowadzono w kraju i za granicą wzięło udział blisko 20 tys. osób. 132 najlepszych wykonawców – solistów, zespołów i chórów w różnych kategoriach wiekowych – od czwartku do soboty przez cały dzień będzie prezentować się na scenie Państwowej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Będzinie wykonując łącznie aż 340 kolęd. Całość zakończy widowiskowy Koncert Galowy w Sanktuarium Polskiej Golgoty Wschodu na Osiedlu Syberka. Odbędzie się on 19 stycznia (niedziela) o g. 16, a jego reżyserem jest Dariusz Wiktorowicz, dyrektor Teatru Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana. Szczegółowe informacje i program można znaleźć na www.mfkip.pl

"Poprzedzające Festiwal sympozjum miało pokazać w sposób naukowy to, co zainteresowanie naszym przeglądem udowadnia od lat – jak ważne dla naszej religijności, ale też kultury i tożsamości narodowej są kolędy i pastorałki. To właśnie po polsku napisano ich najwięcej – blisko 1 400 opisanych i opracowanych, oraz pewnie o wiele więcej jeszcze nieodkrytych" – tłumaczy Jarosław Ciszek, rzecznik prasowy Festiwalu.

Sympozjum rozpoczęło się powitaniem gości przez Rektora Akademii, Tomasza Miczkę oraz odczytaniem listu gratulacyjnego Prezydenta Miasta Będzina. Słowo do zgromadzonych skierował także ordynariusz sosnowiecki, ks. bp Grzegorz Kaszak. Podkreślał on wdzięczność, że odbywa się wydarzenie, "mające pogłębić refleksję nad tym, co dla każdego Polaka drogie – kolędy i pastorałki. Mówimy o kulturze polskiej, o dziedzictwie – tym wszystkim, co pomaga nam dobrze żyć. Dobrze, że znaleźli się ludzie, którzy chcieli się nad tym pochylić. Niezależnie od wiary i tego, gdzie się znajdujemy, kolędy i pastorałki umacniają człowieczeństwo każdego z nas".

Pierwszy wykład zatytułowany "Dlaczego Kościół zajmuje się muzyką" wygłosił ks. prof. dr hab. Kazimierz Szymonik z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i warszawskiego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. "Muzyka to chwała Boża i uświęcenie wiernych – to podstawowa odpowiedź na zawarte w temacie wykładu pytanie" – tłumaczył ks. Szymonik przybliżając odnoszące się do roli muzyki fragmenty Pisma Świętego, nauczania ojców Kościoła, papieży i świętych, ale także greckich filozofów. Wskazał też, że rolą muzyki winno być budowanie człowieka, co nijak ma się do wielu współczesnych kompozycji – "przez zły śpiew można przewrócić świat do góry nogami" – tłumaczył kapłan powołując się na św. Bernarda oraz Benedykta XVI, który określił przenoszenie współczesnej muzyki do świątyń jako prostytucję z antykulturą.

(WYWIAD Z KS. SZYMONIKIEM JUŻ NIEDŁUGO POJAWI SIĘ NA NASZEJ STRONIE)

Następnie "Dzieje, rodzaje i funkcje kolęd" przybliżyła wiceprezes Związku Kompozytorów Polskich dr hab. Katarzyna Dadak – Kozicka. "Od wieków kolędy nieprzerwanie się rozwijają, stanowiąc komentarz do zmian w kulturze i wszystkiego, co ludzie uważają za ważne" – tłumaczyła muzykolog wskazując, że mają one ulubione przez Polaków rytmy poloneza, mazura czy krakowiaka, tekstem zaś nierzadko nawiązują do bieżących wydarzeń – choćby zaborów, stanu wojennego. Wskazała także, że pierwotnie kolędy były pieśniami życzącymi, winszującymi, ale też afirmującymi życie.

Kolejnymi wykładami były "Między sztuką a duchowością... Neurofizjologiczna percepcja muzyki podczas liturgii" ks. dr Pawła Sobierajskiego z Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach oraz "Śpiewy gregoriańskie Mszy wigilii Bożego Narodzenia" prezentowany przez dr Michała Sławeckiego z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, który będzie też przewodniczył tegorocznemu jury podczas przesłuchań.

Drugi dzień sympozjum rozpoczęto od niezwykle praktycznego referatu "Vademecum dyrygenta zespołu wokalnego... Podstawy emisji i higieny głosu w pracy z wokalistami", który przedstawił ks. dr Paweł Sobierajski. Profesor katowickiej Akademii, sam śpiewający w całej Polsce operowe arie, pokazywał jak dbać o głos i używać go w sposób nie tylko dający wspaniały efekt, ale przede wszystkim bezpiecznie.

Kolejny wykład poświęcony oprawie muzycznej świąt Bożego Narodzenia w dawnych wiekach przedstawił dr Zenon Mojżysz z Instytutu Muzyki Wydziału Artystycznego UŚ w Cieszynie.

Aby nie pozostać tylko w obrębie teorii oba dni sympozjum zakończyły się koncertami, na które przybyło ponad 100 osób. Pierwszego dnia przed publicznością prezentował się zespół gospodarzy – katowickiej Akademii Muzycznej, a także zwycięzcy poprzednich edycji Festiwali – Rodzinna Kapela Bugajskich z Kęt (laureat GRAND PRIX w 2008 r.) oraz Chór Kameralny "ANIMATO" z GOK w Pawłowicach (laureat GRAND PRIX w 2010 r.).

"Dzisiejszy koncert był bardzo udany, ci którzy nie mieli szansy przyjść naprawdę wiele stracili. Widać, że do występu długo i rzetelnie przygotowywały się oba chóry, jednak moje serce zdobyła Rodzinna Kapela Bugajskich. Podczas ich występu ze sceny biła prawdziwa radość i ciepło, a widzom ciężko było usiedzieć na miejscach. Świetnie się bawiłem, a wiem, że był to dopiero przedsmak tego, co będzie się działo przez najbliższe dni" – mówił po koncercie jeden z widzów.

Drugiego dnia organizatorzy zaprosili grupę wokalną „PANIE I PANOWIE" z Czerwionek Leszczyn (zdobywcy I miejsca w kategorii dorosłe zespoły wokalne w 2013 r.) oraz solistkę Katarzynę Musiał z MOPT w Dąbrowie Górniczej (III miejsce w kategorii solistów dorosłych w 2011 r.).

Podczas obu dni sympozjum prezentowano także fenomen będzińskiego festiwalu, który z niewielkiej imprezy wymyślonej w 1995 roku w będzińskiej parafii Świętej Trójcy urósł do rangi jednego z najważniejszych przeglądów muzycznych w Polsce. Wśród jego laureatów z minionych lat są m.in. Alicja Bachleda-Curuś, Andrzej Lampert z zespołu PIN czy śpiewający na scenach całej Europy bas Piotr Lempa. Jurorami na będzińskim przeglądzie są zmieniający się co roku najwybitniejsi wykładowcy uczelni muzycznych z całej Polski. W tym roku przewodniczy mu dr Michał Sławecki (UKSW i Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie), wspierany przez prof. Martę Kierską-Witczak (Akademia Muzyczna we Wrocławiu) oraz ks. dr Pawła Sobierajskiego (Akademia Muzyczna w Katowicach).

Istotne podczas sympozjum było także przypomnienie innych, lokalnych przeglądów kolędowych istniejących od wielu lat jako samodzielne festiwale, będące jednocześnie przepustką do będzińskiego Festiwalu. Przed zebranymi uczestnikami sympozjum prezentowali się organizatorzy z Radomia, Kielc oraz Jaworzna.

Sympozjum współorganizowała Akademia Muzyczna w Katowicach oraz Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli "WOM" w Katowicach.

Fotorelacja